Αριθ. Πρωτ.: 49
Ημερομηνία Κατάθεσης: 21.02.06

Οι Κρατικές Προμήθειες, λόγω του ύψους των οικονομικών μεγεθών τα οποία διαχειρίζονται, είναι ένας κατ’ εξοχή σημαντικός τομέας για την οικονομία και την αναπτυξιακή στρατηγική της χώρας μας.

Επειδή όμως, πρόκειται αποκλειστικά για τη διαχείριση Δημοσίου χρήματος, πρέπει η λειτουργία των Προμηθειών του Δημοσίου να διέπεται από αρχές και κανόνες, όπως η αρχή της διαφάνειας, η αρχή της ίσης μεταχείρισης και της ενιαίας αντιμετώπισης, η αρχή της ανάπτυξης συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού και φυσικά η διασφάλιση του Δημοσίου χρήματος – συμφέροντος, καθώς και η αποτελεσματικότητα των προμηθευτικών διαδικασιών (έγκαιρη προμήθεια υλικών για κάλυψη αναγκών, έλεγχος σκοπιμότητας προμηθειών, έλεγχος αποθεμάτων κ.λ.π.).

Για τη διασφάλιση της διαφάνειας, πέρα από τις απορρέουσες από τους Νόμους διαδικασίες, προϋπόθεση είναι η αξιοκρατική επιλογή των Επιτροπών αξιολόγησης των διαγωνισμών, καθώς και των Επιτροπών αξιολόγησης των ενστάσεων και η συνθεσή τους, αφού επιβάλλεται ν’ απαρτίζονται από εξειδικευμένους στο αντικείμενο τους επιστήμονες και όχι από ημετέρους και μάλιστα ιδιώτες. Οι ιδιώτες αυτοί αισθάνονται και συμπεριφέρονται σαν υπόλογοι μόνο έναντι των Πολιτικών Προϊσταμένων του χώρου και του κομματικού μηχανισμού, του κυβερνώντος κόμματος και όχι βέβαια έναντι του Δημόσιου Τομέα, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη προστασία του Δημόσιου συμφέροντος. Ακόμη οι ιδιώτες, μέλη και Πρόεδροι των μονίμων επιτροπών προμηθειών, δεν υπόκεινται στις διατάξεις και τους ελέγχους του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα. Η επιλογή την οποία έχει κάνει η κυβέρνηση για μόνιμες επιτροπές προμηθειών, στελεχωμένες κυρίως από ημετέρους και ιδιώτες, δεν εξασφαλίζει ούτε τη διαφάνεια αλλά ούτε και την αποτελεσματικότητά τους. Η αρχή της ίσης μεταχείρισης και της ενιαίας αντιμετώπισης των διαδικασιών, είναι αυτονόητο ότι εξασφαλίζεται μόνο μέσω της διενέργειας του μεγαλύτερου όγκου των διαγωνισμών από την Κεντρική Υπηρεσία (Γενική Διεύθυνση) των Κρατικών Προμηθειών του Υπ. Ανάπτυξης.

Με την διενέργεια ενοποιημένων διαγωνισμών, με τη χρήση Ενιαίων Τεχνικών Προδιαγραφών, πέραν της διαφάνειας, επιτυγχάνονται μεγάλες οικονομίες κλίμακας, λόγω της προμήθειας μεγαλύτερων ποσοτήτων για το ίδιο είδος για διάφορες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να προμηθεύεται το Δημόσιο ποιοτικότερα υλικά σε πολύ χαμηλότερες και ανταγωνιστικές τιμές.

Επί πολλά χρόνια εφαρμόσθηκε η στρατηγική των Κεντρικών διαγωνισμών, με Ενιαίες Τεχνικές Προδιαγραφές, η οποία απέδωσε πολύ καλά αποτελέσματα, προς όφελος του Δημοσίου συμφέροντος και συνέβαλε στην αναπτυξιακή ώθηση (επενδύσεις κλπ.) διαφόρων κλάδων της οικονομίας.

Αντίθετα σήμερα, η Κυβέρνησή, λόγω της αστοχίας και της αναποτελεσματικότητας των Επιτροπών προμηθειών των «ημετέρων», που οδηγούν σε πολύ μεγάλες καθυστερήσεις, αναγκάζεται να χορηγεί πλήθος εξουσιοδοτήσεων για τη διενέργεια των διαγωνισμών, από τους ίδιους τους φορείς. Το αποτέλεσμα είναι να εκτελούνται κατακερματισμένες προμήθειες, οι οποίες, αφ’ ενός οδηγούν σε υψηλές τιμές και σε φαινόμενα αδιαφάνειας και αφ’ ετέρου δεν μπορούν να δώσουν καμία αναπτυξιακή προοπτική και στήριξη σε κάποιο κλάδο της οικονομίας.

Ενδεικτική των προθέσεων της κυβέρνησης, είναι η εξαγγελία και η προσπάθεια του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, οι διαγωνισμοί για την προμήθεια ιατρικών μηχανημάτων και αναλωσίμων των Νοσοκομείων της χώρας, να μην γίνονται κεντρικά, αλλά από κάθε Νοσοκομείο χωριστά. Η επιλογή αυτή είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην αδιαφάνεια, στην ασυδοσία, στις υπερβολικά ψηλές τιμές και στις κατευθυνόμενες (φωτογραφικές) προμήθειες δηλαδή τη λειτουργία του προμηθευτικού συστήματος, ενός τόσο νευραλγικού και δαπανηρού τομέα, όπως είναι τα ιατρικά είδη, χωρίς κανένα έλεγχο που θα διασφαλίζει συνθήκες διαφάνειας, ίσης μεταχείρισης ανταγωνισμού και προστασίας του Δημοσίου συμφέροντος. Η κυβέρνηση δείχνει να μην έχει διδαχθεί τίποτα από την τραγική κατάληξη που είχε ο κατακερματισμός των Κρατικών Προμηθειών, που επέβαλλε η Κυβέρνηση Μητσοτάκη. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα των προμηθειών, ιατρικών ειδών για τα Νοσοκομεία, μετά την επανασύσταση της Γενικής Διεύθυνσης Κρατικών Προμηθειών και την διενέργεια διαγωνισμού με ενιαίες προδιαγραφές, η τιμή των οποίων, σε ορισμένες περιπτώσεις, έπεσε κάτω από το μισό, αυτής στην οποία τα προμηθεύονταν τα Νοσοκομεία όταν διενεργούσαν τους διαγωνισμούς μόνα τους. Ακόμη η ενίσχυση εθνικών εταιρειών περνάει υποχρεωτικά μόνο μέσα από την διενέργεια κεντρικά των Κρατικών Προμηθειών.

Στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού του συστήματος Κρατικών Προμηθειών για ταχύτερες, οικονομικότερες και πλέον αντικειμενικές διαδικασίες, καθώς και για ευχερέστερο έλεγχο των αποθεμάτων και καλύτερο προγραμματισμό των αναγκών του Δημόσιου Τομέα, είχε αποφασισθεί η ανάπτυξη «Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημόσιων Προμηθειών» (Ε.Σ.Η.Δ.Π). Το έργο αυτό, προϋπολογισμού περίπου 15.000.000 €, είχε ενταχθεί στο Γ΄ ΚΠΣ και είχε φτάσει μέχρι και την σύνταξη της σχετικής διακήρυξης, μέσα από απόλυτα νόμιμες διαδικασίες (διαγωνισμός για την ανάδειξη μειοδότριας εταιρείας πληροφορικής). Και ενώ, λογικά, θα έπρεπε να έχει προχωρήσει η διαδικασία του διαγωνισμού για το σύστημα Ηλεκτρονικών Προμηθειών, με έκπληξη διαπιστώθηκε, πρόσφατα, ότι το σχέδιο διακήρυξης για το Ε.Σ.Η.Δ.Π, ήταν για διαβούλευση στην ηλεκτρονική σελίδα του Υπ. Ανάπτυξης έως την 28^η Νοεμβρίου. Δηλαδή, σήμερα, βρισκόμαστε ως χώρα, σε σημείο πολύ δυσμενέστερο απ’ ότι δυο χρόνια πριν, χωρίς να γίνουν γνωστοί οι λόγοι που επέβαλλαν την αλλαγή της έτοιμης διακήρυξης, ποιος συνέταξε τη νέα διακήρυξη και με ποιες διαδικασίες ανατέθηκε το έργο της σύνταξης των προδιαγραφών.

Σε ότι αφορά στην διαδικασία εξέτασης των ενστάσεων, επί των πρακτικών τεχνικής αξιολόγησης από τις αρμόδιες Επιτροπές, η ακολουθούμενη σήμερα διαδικασία είναι πρωτόγνωρη. Σύμφωνα με αυτή, οι Επιτροπές ενστάσεων καλούνται να γνωμοδοτήσουν αν η υποβληθείσα ένσταση, κατά του πρακτικού τεχνικής αξιολόγησης, γίνεται αποδεκτή ή όχι. Σε καταφατική περίπτωση, η ένσταση αποστέλλεται για επαναξιολόγηση στο πρωτοβάθμιο όργανο, του οποίου η αρχική τεχνική γνωμοδότηση προκάλεσε την ένσταση. Αυτό, παρά το γεγονός ότι οι Επιτροπές ενστάσεων διπλασιάστηκαν και πλαισιώθηκαν, εκτός από τα μόνιμα μέλη και με πληθώρα ατόμων διαφόρων ειδικοτήτων, για υποβοήθηση του έργου τους.

Τέλος, η ρύθμιση για πληρωμή παράβολου, από 1000€ μέχρι 5000€, για την άσκηση του νομίμου δικαιώματος των προμηθευτών, για υποβολή ένστασης, δεν μπορεί να εξηγηθεί, παρά μόνο σαν προσπάθεια ελάφρυνσης των αναποτελεσματικών επιτροπών ενστάσεων αφ’ ενός και αφ’ ετέρου σαν προσπάθεια πριμοδότησης των οικονομικά εύρωστων εταιρειών, αφού παρά το γεγονός ότι στο Νόμο 3377/05 αναγράφεται ότι το ποσό του παράβολου είναι 1‰ επί του αναγραφόμενου στη διακήρυξη προϋπολογισμού, θεσπίστηκε κατώτατο όριο παράβολου τα 1000€. Το παράβολο αυτό είναι δυσβάσταχτο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και παράλογο αφού κάποιος για να κάνει ένσταση σε τακτικό διαγωνισμό αξίας 50.000 € με το Φ.Π.Α πρέπει να καταβάλει 1000€ .

Για του λόγους αυτούς,

Επερωτάται ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης

• Για τα αναξιοκρατικά και ιδιοτελή κριτήρια επιλογής των Προέδρων (πλην των Επιτροπών ενστάσεων και Ε.Κ.Π.) και των μελών των Επιτροπών Προμηθειών που οδηγούν σε αδιαφάνεια, αναποτελεσματικότητα και πολύ μεγάλες καθυστερήσεις.

• Για την πολιτική της υποβάθμισης της Κεντρικής Εκτέλεσης των Προμηθειών, με ότι αυτό συνεπάγεται, σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού λόγω των υψηλών τιμών και σε βάρος της ποιότητας των ειδών που προμηθεύεται το Δημόσιο.

• Για την ανεξήγητη καθυστέρηση του έργου του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Προμηθειών Δημοσίου, με ότι αυτό συνεπάγεται σε βάρος του εκσυγχρονισμού του Συστήματος Προμηθειών, αφού σήμερα το θέμα αυτό βρίσκεται πίσω από το σημείο που βρισκόταν πριν από δυο χρόνια.

• Για την απαράδεκτη θέσπιση εμποδίων στην άσκηση του νομίμου δικαιώματος στις ενστάσεις, μέσω του υψηλού παράβολου, μέτρο το οποίο δεν εξυπηρετεί τη διαφάνεια και λειτουργεί σε βάρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

• Για την τηρούμενη, σήμερα, απαράδεκτη διαδικασία εξέτασης των ενστάσεων, που υποβάλλονται εναντίον πρακτικών τεχνικών αξιολογήσεων, που έχει μετατρέψει τις Επιτροπές αυτές σε σχεδόν διακοσμητικές με αποτέλεσμα να μην κατοχυρώνει η λειτουργία τους, την διαφάνεια.