Δημήτρης Κουσελάς Δημήτρης Κουσελάς

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Η Βουλή

ΘΕΜΑ «Επιζήμια σύμβαση τιτλοποίησης στεγαστικών δανείων του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για χιλιάδες δανειολήπτες - δημοσίους υπαλλήλους»
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 23/5/2007
ΤΥΠΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Ερώτηση

Αριθ. Πρωτ.:8385/656
Ημερομηνία Κατάθεσης: 23.05.07

ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΚΕ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ

1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΘΕΜΑ: «Επιζήμια σύμβαση τιτλοποίησης στεγαστικών δανείων του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για χιλιάδες δανειολήπτες - δημοσίους υπαλλήλους»

Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα του τύπου (ΕΘΝΟΣ, ΠΑΡΟΝ), χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι (28.216 ο ακριβής αριθμός), οι οποίοι έλαβαν στεγαστικά δάνεια από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (Τ.Π.Δ.), βρίσκονται «εγκλωβισμένοι» εξαιτίας των επαχθών όρων που περιλαμβάνει η σύμβαση τιτλοποίησης των στεγαστικών δανείων που υπέγραψε τον Αύγουστο του 2006 η Διοίκηση του Τ.Π.Δ. με την JP Morgan και την Εθνική Τράπεζα (για το δανεισμό 950 εκατ. Ευρώ του Τ.Π.Δ.).

Ειδικότερα:

Οι όροι σύμβασης της τιτλοποίησης απαγορεύουν ουσιαστικά στο Τ.Π.Δ. να ασκήσει την πάγια ως τώρα πολιτική του, βάσει της οποίας τα επιτόκια δανεισμού των δανειοληπτών δημοσίων υπαλλήλων μειώνονται, ακολουθώντας το βασικό επιτόκιο δανεισμού που ισχύει για τα εκάστοτε νέα δάνεια. Οι δανειολήπτες των οποίων τα δάνεια τιτλοποιήθηκαν έχουν «εγκλωβιστεί» στα αρχικά υψηλά επιτόκια των δανείων τους - 6% περίπου κατά μέσο όρο - όταν οι νέοι δανειολήπτες του Τ.Π.Δ. λαμβάνουν δάνεια με 4,9% (και στην τραπεζική αγορά τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων ακολουθούν πτωτική πορεία).

Με τον τρόπο αυτό εξωθούνται οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες να προεξοφλήσουν τα δάνειά τους στο Τ.Π.Δ. και να προσφύγουν σε δανεισμό από τις εμπορικές τράπεζες (που φαινομενικά προσφέρουν ευνοϊκότερους όρους δανεισμού), με αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα να ζημιώνονται, αφού καμία ιδιωτική τράπεζα δεν προσφέρει σταθερό επιτόκιο 6% για διάρκεια 30 ετών.

Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του Προέδρου του Τ.Π.Δ. περί πρόωρης εξόφλησης χωρίς ποινή, η πραγματικότητα είναι ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο σε δύο συγκεκριμένες ημερομηνίες κάθε έτος (τέλος εξαμήνου), ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση ο δανειολήπτης επιβαρύνεται με τους τόκους από την ημέρα εξόφλησης μέχρι την ημέρα λήξης του εξαμήνου.

Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο παράδειγμα: δάνειο υπαλλήλου που συνάφθηκε το 1992 είχε πέντε διαδοχικές μειώσεις επιτοκίου την περίοδο 1997-2002 (10%, 9%, 7%, 6,50%, 6%), αλλά μετά την τιτλοποίησή του το επιτόκιο «πάγωσε» στο 6%. Ο συγκεκριμένος δανειολήπτης υποχρεώθηκε τελικά να εξοφλήσει πρόωρα το δάνειό του, αφού δελεάσθηκε από τις προσφορές των εμπορικών τραπεζών.

Οι όροι της σύμβασης αναφέρονται σε εσωτερικό έγγραφο του Τ.Π.Δ., με το οποίο η διοίκηση δίνει οδηγίες στις υπηρεσίες σχετικά με τη διαδικασία είσπραξης των τόκων των δανείων, οι οποίοι θα αποδίδονται στην εταιρεία ειδικού σκοπού με την επωνυμία «Grifonas Finance No1 Plc.» (στο εξής «Γρίφωνας») που έχει συσταθεί ειδικά για την τιτλοποίηση. Ως προς τη δυνατότητα μείωσης των επιτοκίων στα δάνεια που τιτλοποιούνται, με βάση το έγγραφο:

Προβλέπεται η δυνατότητα αλλαγής στους όρους επιλεγόμενων δανείων (ακόμη και στο εφαρμοζόμενο επιτόκιο), εφόσον το υπόλοιπο αυτών δεν ξεπερνά το 0,20% του συνολικού υπολοίπου των τιτλοποιηθέντων δανείων, όπως αυτό διαμορφώνεται κατά την εκάστοτε 28η Αυγούστου (επέτειος ημερομηνίας κλεισίματος).

Σε περίπτωση που το Τ.Π.Δ. αποφασίσει να κάνει μία μείωση στο εφαρμοζόμενο επιτόκιο των τιτλοποιημένων δανείων, η οποία είναι εκτός των «επιτρεπόμενων μεταβολών», τότε ο «Γρίφωνας» θα πρέπει να κάνει αίτημα προς τον cash manager για τον υπολογισμό της παρούσας αξίας των τόκων που θα εισπράττονταν, αν δεν γινόταν η μείωση, και αυτών που θα εισπραχθούν με το νέο επιτόκιο.

Το ποσό αυτό θα κατατίθεται από το Τ.Π.Δ. σε λογ/σμό του «Γρίφωνα» που έχει ήδη ανοιχτεί κατά την ημερομηνία κλεισίματος. Ο cash manager υπολογίζει επίσης το μέρος του παραπάνω ποσού που κάθε μήνα θα μεταφέρεται από τον λογ/σμό για να αποτελέσει μέρος των μηνιαίων πληρωμών προς τον «Γρίφωνα».

Αυτός ο επαχθής όρος ουσιαστικά απαγορεύει τη μείωση των επιτοκίων, αφού κάθε φορά που θα γίνεται αυτό θα πρέπει το Τ.Π.Δ. να πληρώνει στην εταιρεία ειδικού σκοπού προκαταβολικά τους τόκους που θα χάνουν οι ομολογιούχοι.

Στο ίδιο παραπάνω έγγραφο, στην ενότητα Συμφωνία Ανταλλαγής Επιτοκίου, αποκαλύπτεται σκανδαλώδης σύμβαση Swap, με την οποία η JP Morgan αποκομίζει υπερκέρδη σε βάρος του Τ.Π.Δ. (εκτός από την εφάπαξ αμοιβή των 2,375 εκατ. Ευρώ που έλαβαν JP Morgan και Εθνική Τράπεζα για τη συμφωνία).

Συγκεκριμένα:

Η εταιρεία ειδικού σκοπού προκειμένου να εξασφαλιστεί από τον επιτοκιακό κίνδυνο σύναψε συμφωνία ανταλλαγής επιτοκίων με την JP Morgan. Αυτό σημαίνει ότι οφείλει να της καταβάλει σταθερό επιτόκιο 4,74% και να λαμβάνει από εκείνη το εκάστοτε εξαμηνιαίο Euribor (το spread δεν περιλαμβάνεται στη συμφωνία).

Η συμφωνία αυτή ισχύει μέχρι τη λήξη της τιτλοποίησης με τον εξής όρο: αν μέχρι τις 28.8.2012 (Step up Date) οι προεξοφλήσεις των δανείων ξεπεράσουν το 10% ετησίως, τότε έχουμε μερική λήξη του swap, που σημαίνει ότι ο «Γρίφωνας» ενδέχεται να οφείλει να κάνει μία πληρωμή στην JP Morgan (αναλόγως των συνθηκών της αγοράς κατά την περίοδο εκείνη, μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο).

Με δεδομένο ότι το 6μηνιαίο Euribor είναι σήμερα 4,10% και είναι απίθανο να ξεπεράσει το 4,74% τα επόμενα χρόνια, τα κέρδη της JP Morgan είναι σίγουρα μεγάλα, αφού η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων που λαμβάνει από τον «Γρίφωνα» είναι ιδιαίτερα υψηλή (0,64% με τα σημερινά δεδομένα). Με διαφορά μισής μονάδας κατά μέσο όρο τον πρώτο χρόνο, το κέρδος της JP Morgan μόνο για ένα χρόνο ισχύος του swap πλησιάζει τα 5 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται επίσης ότι η συγκεκριμένη τιτλοποίηση επέτρεψε στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών την είσπραξη έκτακτων πληρωμών ύψους 290 εκατ.

Ευρώ από το Τ.Π.Δ. για την κάλυψη του ελλείμματος του 2006. (Οι λογιστικές αλχημείες δηλαδή για τη μείωση του ελλείμματος σε βάρος και των δανειοληπτών δημοσίων υπαλλήλων).

Επειδή η συγκεκριμένη συμφωνία τιτλοποίησης είναι επιζήμια για το Τ.Π.Δ. και τους χιλιάδες δανειολήπτες δημοσίους υπαλλήλους.

Επειδή δημιουργούνται εύλογα ερωτηματικά και υπόνοιες για την υλοποίηση μιας τέτοιας σύμβασης.

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

    • Γιατί η Διοίκηση του Τ.Π.Δ. προχώρησε στη συγκεκριμένη σύμβαση τιτλοποίησης στεγαστικών δανείων, με όρους που «εγκλωβίζουν» χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους στα αρχικά υψηλά επιτόκια των δανείων τους;

    • Γιατί εγκαταλείφθηκε από το Τ.Π.Δ. η πάγια πολιτική της μείωσης των επιτοκίων των υφιστάμενων δανείων σύμφωνα με τις μειώσεις των επιτοκίων των νέων δανείων;

    • Ποιοι συγκεκριμένα οι όροι της σύμβασης της τιτλοποίησης και πως δικαιολογείται η αποκόμιση τεράστιων κερδών από την JP Morgan στα πλαίσια της συμφωνίας Swap;

    • Έχουν γίνει ή υπάρχει πρόβλεψη να γίνουν έλεγχοι από τις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές και την Αρχή για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Ενέργειες, ως προς την εξασφάλιση της συγκεκριμένης σύμβασης από την JP Morgan;

Να κατατεθεί στη Βουλή:

Η συγκεκριμένη σύμβαση τιτλοποίησης στεγαστικών δανείων του Τ.Π.Δ.

Οι ερωτώντες και αιτούντες Βουλευτές

Ανδρέας Μακρυπίδης

Δημήτρης Κουσελάς

Γιώργος Ανωμερίτης

Μιχάλης Καρχιμάκης