ΘΕΜΑ | Τα αρνητικά αποτελέσματα των πυρκαγιών στην Αττική, θα είναι αισθητά και θα υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών για δεκαετίες, εκτός και αν γίνει άμεσα μια μεγάλη και καλά συντονισμένη προσπάθεια για την αντιμετώπισή τους και την πραγματική αποκατά |
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ | 1/9/2009 |
ΤΥΠΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ | Κοινή Ερώτηση |
Αριθμ. Πρωτοκόλλου : 3840 ΕΡΩΤΗΣΗ Προς : ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Κύριε Υπουργέ, Η μεγάλη πυρκαγιά που εντελώς αδικαιολόγητα έπληξε την Αττική δύο μόλις χρόνια μετά τις μεγάλες καταστροφές του 2007, δεν άφησε μόνο πίσω της μια εικόνα ανοχύρωτης πόλης και σημαντικών ελλείψεων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Στην περίπτωση της Αττικής, όπου μέσα σε δύο μέρες καταστράφηκαν πάνω από 200.000 στρέμματα δασικών κυρίως εκτάσεων, άφησε πίσω της την Αττική και το Λεκανοπέδιο της πρωτεύουσας, εντελώς ανοχύρωτα απέναντι σε περιβαλλοντικά προβλήματα που ήδη ήταν οξυμένα. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν - σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολλών ερευνητών - η πιθανότητα αύξησης της μέσης θερμοκρασίας στο λεκανοπέδιο, και κυρίως πολύ υψηλών θερμοκρασιών σε περιπτώσεις καύσωνα τα καλοκαίρια, καθώς η φυσική ασπίδα δροσισμού της πόλης έχει χαθεί, μετά την φετινή καταστροφή αλλά και την απώλεια της Πάρνηθας δυο χρόνια νωρίτερα. Παράλληλα, αναμένεται αύξηση στα ρυπαντικά φορτία στην ατμόσφαιρα του Λεκανοπεδίου, καθώς το φυσικό φίλτρο που προσέφεραν αυτά τα δάση δεν υπάρχει πια, με αποτέλεσμα την ραγδαία υποβάθμιση της ποιότητας αέρα για τους πολίτες του Λεκανοπεδίου και της Αττικής γενικότερα. Στον κατάλογο αυτό πρέπει να προσθέσουμε και την κρίσιμη πλέον κατάσταση που δημιουργείται από την απογύμνωση των εδαφών μετά τη φωτιά, και τα αναμενόμενα αποτελέσματα σε σχέση με τη διάβρωση των εδαφών, την ιδιαίτερα υψηλή πιθανότητα πλημμυρών και κατολισθήσεων σε πολλά σημεία της Αττικής, την ερημοποίηση, και βέβαια την μηδενική σχεδόν κατακράτηση των νερών της βροχής και την σημαντική υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα της Αττικής - μιας περιοχής ήδη ιδιαίτερα ελλειμματικής σε νερό. Τέλος, δεν πρέπει να παραβλέψουμε τη σημαντική υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων και την επίπτωση που αυτό έχει ήδη στην πανίδα του νομού Αττικής, καθώς πολλά είδη πλέον απειλούνται άμεσα με εξαφάνιση από την ευρύτερη περιοχή. Τα αρνητικά αυτά αποτελέσματα στην Αττική θα είναι αισθητά και θα υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών για δεκαετίες, εκτός και αν γίνει άμεσα μια μεγάλη και καλά συντονισμένη προσπάθεια για την αντιμετώπισή τους και την πραγματική αποκατάσταση του περιβάλλοντος στο νομό. Κάτι τέτοιο όμως θα σήμαινε σοβαρές πολιτικές παρεμβάσεις, αλλαγές στον υπάρχοντα - και προτεινόμενο από την κυβέρνηση - σχεδιασμό, και φυσικά την ουσιαστική μεταφορά πόρων από άλλα, λιγότερο επείγοντα υπό τις σημερινές συνθήκες έργα, προς την κατεύθυνση του ολοκληρωμένου έργου αποκατάστασης του περιβάλλοντος που θα πρέπει να λάβει τις διαστάσεις και την πολιτική σημασία ενός «μεγάλου έργου» για τον νομό Αττικής. Τέτοιες παρεμβάσεις θα έπρεπε να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων. * Την άμεση υλοποίησης συστήματος παρακολούθησης με τηλεπισκόπηση ανά τρίμηνο της πορείας αποκατάστασης του δάσους, με παράλληλο έλεγχο για τυχόν αυθαιρεσίες. * Τη συστηματική αναδάσωση σε περιοχές που κάηκαν για δεύτερη η Τρίτη φορά, η οποία πρέπει να καλύψει πολλές χιλιάδες στρέμματα στο νομό, και να έχει συστηματικό χαρακτήρα τόσο στη φύτευση όσο και στη συντήρηση των δενδρυλλίων για τα πρώτα 2-3 χρόνια, παράλληλα με την υλοποίηση αντιπλημμυρικών έργων με όσο το δυνατόν πιο φυσικές παρεμβάσεις και την αποφυγή μόνιμων κατασκευαστικών έργων . * Την άμεση κήρυξη αυστηρού καθεστώτος προστασίας σε όλους τους ορεινούς όγκους της Αττικής, της δημιουργίας και σωστής λειτουργίας φορέα/ων διαχείρισης γι αυτούς, και ενδυνάμωσης του ρόλου των δασικών υπηρεσιών και των δασαρχείων. Στόχος η άμεση υλοποίηση έργων προστασίας και ανάδειξης με δράσεις διαχείρισης των δασικών εκτάσεων, με δημιουργία ελαφρών εγκαταστάσεων αναψυχής και άθλησης, ώστε οι πολίτες της Αττικής να ασκούν μη οχλούσες δραστηριότητες μέσα στους ορεινούς όγκους ολόκληρο το χρόνο. * Άμεση θεσμοθέτηση της προστασίας όλων των ελεύθερων χώρων της Αττικής, και ιδιαίτερα του λεκανοπεδίου, και υλοποίηση των έργων ανάδειξης σε πάρκα υψηλού πρασίνου, με υποδομές αναψυχής και άθλησης και ανταποδοτικές - ελαφρές και μη οχλούσες - χρήσεις για τη συντήρηση τους. * Αξιοποίηση του επεξεργασμένου νερού της Ψυτάλλειας και επαναχρησιμοποίηση του για το πρασίνισμα των περαστικών όγκων και των ελευθέρων χώρων της Αττικής, καθώς και το πότισμα των αναδασωμένων εκτάσεων, με παράλληλη αξιοποίηση ΑΠΕ για τις εγκαταστάσεις άντλησης. Ένα τέτοιο ολοκληρωμένο σχέδιο αποκατάστασης του περιβάλλοντος θα μπορούσε να αποτελέσει μια αφετηρία ώστε η πρόσφατη καταστροφή να λειτουργήσει ως αφορμή σωτηρίας και βελτίωσης του περιβάλλοντος της Αττικής. Παράλληλα χρειάζεται να υπάρξουν σημαντικές μεταβολές στην αναπτυξιακή πολιτική για την Αττική, με βασικό στόχο τον περιορισμό της πίεσης για εκμετάλλευση της γης, και άρα μια πολιτική που θα ανακόψει την εξάπλωση της πόλης προς όλες τις κατευθύνσεις, άμεση ολοκλήρωση και θεσμοθέτηση των δασικών χαρτών της Αττικής, και φυσικά άμεση αναθεώρηση του προτεινόμενου Ρυθμιστικού της Αττικής ώστε αυτές οι μεταβολές στην πολιτική να αποτυπωθούν στο θεσμικό πλαίσιο που θα ορίσει την κατεύθυνση της Αττικής για τα επόμενα 15-20 χρόνια. Σε όλες τις προηγμένες χώρες και ειδικά στο επίπεδο της ΕΕ, το ζήτημα της Περιβαλλοντικής Τρωτότητας, και η λήψη μέτρων αποτροπής των δυσμενών της αποτελεσμάτων, αποτελούν πλέον πρώτη πολιτική προτεραιότητα, ανατρέποντας το μέχρι σήμερα υφιστάμενο καθεστώς για τις χωρικές ρυθμίσεις, τις πολεοδομικές επεκτάσεις, τη λήψη μέτρων προστασίας από πλημμυρικά φαινόμενα μετά από μεγάλες πυρκαγιές, κ.ά. Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες συνολικού χωρικού ανασχεδιασμού παίρνονται ΠΑΝΤΑ μετά από την εμφάνιση κάποιας μεγάλης φυσικής καταστροφής (πυρκαγιά, πλημμύρα, κ.ά.) και πολύ περισσότερο όταν είναι σε διαβούλευση οποιοδήποτε σχέδιο ανάπτυξης - ανασχεδιασμού των περιβαλλοντικών και χωρικών παραμέτρων μιας περιοχής που έχει σχεδιαστεί ΠΡΙΝ την εμφάνιση του καταστροφικού φαινομένου, και το οποίο τελικά αλλάζει πολύ συχνά τις μέχρι τότε υφιστάμενες προτεραιότητες. Για την Αττική, υπό το πρίσμα μάλιστα των καταστροφικών πυρκαγιών και του 2007 αλλά και της βεβαιότητας του συγκοινωνιακού και περιβαλλοντικού αδιεξόδου που δημιουργείται από τη συνέχιση της πολιτικής των επεκτάσεων των Οδικών Αξόνων, είναι βέβαιο ότι απαιτείται ένα Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα που θα υιοθετήσει το σύνολο των αρχών της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης των Μητροπολιτικών Κέντρων της Ευρώπης, όπως επιβάλλεται και από το πλαίσιο της εφαρμογής των αρχών της Χωρικής Συνοχής ως τρίτης ευρωπαϊκής πολιτικής συνιστώσας. Οι πόροι που απαιτούνται για την υλοποίηση ενός τέτοιου ολοκληρωμένου «μεγάλου έργου» για το περιβάλλον της Αττικής δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητοι, και αν θέλουμε να μιλήσουμε σε ρεαλιστικούς όρους και λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερα δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, μπορούν να προέλθουν από μεταφορά πόρων από άλλα - λιγότερο επείγοντα και λιγότερο αποτελεσματικά για το περιβάλλον της Αττικής έργα, προς ένα τέτοιο ολοκληρωμένο σχέδιο. Το πρώτο και προφανές έργο που θα έπρεπε να έχει χαμηλότερη προτεραιότητα από ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αποκατάστασης, είναι οι επεκτάσεις των αυτοκινητοδρόμων της Αττικής. Κάτι τέτοιο θα είχε πολλαπλά πλεονεκτήματα: από τη μια θα αποφεύγονταν οι πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις στον Υμηττό και τον χώρο του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, και από την άλλη ο επανασχεδιασμός του έργου θα μπορούσε να ελευθερώσει πόρους ικανούς να χρηματοδοτήσουν στο σύνολό του ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης και αναβάθμισης του περιβάλλοντος της Αττικής, με πολύ σημαντικότερα αποτελέσματα στην ποιότητα του αέρα, τις κλιματικές συνθήκες της Αττικής, τη διαχείριση του νερού, και γενικότερα την ποιότητα ζωής των πολιτών του Λεκανοπεδίου. Ακόμη, το αναδιανεμητικό αποτέλεσμα για την τόνωση των επιχειρήσεων και των πολιτών που δοκιμάζονται από την οικονομική κρίση θα είναι πολύ θετικότερο καθώς ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για το περιβάλλον θα μπορούσε να κινητοποιήσει πολύ μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων και επιχειρήσεων, δίνοντας σημαντική ανάσα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι ο επανασχεδιασμός αυτού και πιθανά άλλων κατασκευαστικών έργων με ένα τέτοιο ολοκληρωμένο σχέδιο θα έχει θετική αντιμετώπιση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατόπιν τούτων ερωτάσθε: Έχει πλήρη συνείδηση η κυβέρνηση του μεγέθους της τεράστιας περιβαλλοντικής καταστροφής που συντελέσθηκε στο νομό Αττικής από την πυρκαγιά, και τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των πολιτών; Η κυβέρνηση μέχρι σήμερα έχει ανακοινώσει κάποια αποσπασματικά μέτρα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος της Αττικής. Έχει η κυβέρνηση την πρόθεση να υλοποιήσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, με το μέγεθος και την πολιτική προτεραιότητα ενός «μεγάλου έργου» για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, όπως περιγράφεται στην ερώτηση μας, η θεωρεί ότι με τα αποσπασματική μέτρα λύνεται το πρόβλημα; Έχει η κυβέρνηση την πολιτική βούληση να απομακρυνθεί, έστω και μετά από την καταστροφή, από την πολιτική του τσιμέντου και της ασφάλτου, επανασχεδιάζοντας την επέκταση των αυτοκινητοδρόμων της Αττικής έτσι ώστε να είναι σε θέση να προτείνει και να προτάξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης του περιβάλλοντος και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών της Αττικής, που αποτελεί πολύ μεγαλύτερη προτεραιότητα από τα έργα οδοποιίας μετά τις πυρκαγιές; Έχει η κυβέρνηση τη βούληση να απομακρυνθεί από το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης, που δεν αξιοποιεί παραγωγικά τους δημόσιους πόρους και συγκεντρώνει τον πλούτο σε λιγότερα χέρια, και κατασπαταλά τη γη και τους φυσικούς πόρους, όντας τελικά υπαίτιο για τις συχνές καταστροφικές πυρκαγιές; Θα δεσμευτεί η κυβέρνηση για την αναθεώρηση του προτεινόμενου Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αττικής υπό το φώς των πρόσφατων καταστροφών και την συζήτηση του στην τακτική ολομέλεια της Βουλής και όχι σε θερινό τμήμα; Αθήνα, 1-9-09 Οι ερωτώντες βουλευτές ΑΜΟΙΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΩΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΪΛΗ ΕΥΑ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΗΛΙΑΣ ΚΟΥΣΕΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΕΡΙΑΤΟΣ ΗΛΙΑΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ |