Αριθμ. Πρωτοκόλλου :7005

Ημερομηνία Κατάθεσης :02.10.2008                                                               

ΕΡΩΤΗΣΗ

ΘΕΜΑ: Κοινωνική Επανάσταση της 30ής Ιουλίου 1834 στη Μεσσηνία.

Η επανάσταση της 30ής Ιουλίου 1834 είναι η πρώτη κοινωνική επανάσταση στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους.

Η επανάσταση αυτή, με ηγέτες τους αγωνιστές του 1821 Γιαννάκη Γκρίτζαλη και Μητροπέτροβα, κινήθηκε σε νόμιμα πλαίσια και είχε συγκεκριμένους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους. Ενώ ήταν ένοπλη, δεν σημειώθηκε καμία έκνομη ενέργεια κατά προσώπων ή περιουσιών. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι συλληφθέντες στην Κυπαρισσία οδηγήθηκαν για ασφάλεια στο χωριό Ψάρι, τη γενέτειρα του Γιαννάκη Γκρίτζαλη και φιλοξενήθηκαν στο σπίτι του.

Οι διακηρύξεις της Επανάστασης της 30ής Ιουλίου 1834 φανερώνουν τις αιτίες και τους πρωτοποριακούς, για τα δεδομένα της εποχής, κοινωνικούς της στόχους. Στην πρώτη, ως αιτίες της Επανάστασης προβάλλονται η βεβαιωμένη από τις ιστορικές πηγές βαριά φορολογία, η φυλάκιση του Θ. Κολοκοτρώνη και του Δ. Πλαπούτα και η αυταρχική Διοίκηση των Βαυαρών, που καταπατούσε τα πολιτικά δικαιώματα. Οι επαναστάτες, αφού εξηγούσαν γιατί αποφάσισαν να τα ανακτήσουν με δυναμικό τρόπο, ζητούσαν την παραχώρηση Συντάγματος.

Η Μεσσηνιακή επανάσταση του 1834 είχε όραμα και για τα σοβαρά προβλήματα της εποχής και για την κατοχύρωση των ατομικών ελευθεριών με την παραχώρηση Συντάγματος. Μάλιστα προηγήθηκε κατά 9 χρόνια της Επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 και 14 της παραχώρησης Συντάγματος στη Βαυαρία, την ιδιαίτερη πατρίδα του Όθωνα. Αποτελεί την πρώτη προσπάθεια, στο ελεύθερο πλέον ελληνικό κράτος, για τη μεταμόρφωση του αγρότη από δουλοπάροικο σε καλλιεργητή της δικής του γης, πολλές δεκαετίες πριν από το Κιλελέρ, που αποτελεί ιστορικό ορόσημο των αγώνων της αγροτικής τάξης για την οικονομική και κοινωνική της αποκατάσταση,

Ωστόσο, η επανάσταση αυτή έμενε για πολλά χρόνια αμνημόνευτη και στο περιθώριο της Ιστορίας και μόνο το 1998, με πρωτοβουλία τοπικών φορέων και μεμονωμένων πολιτών, έγινε στο Άνω Ψάρι ο πρώτος εορτασμός της. Τα αμέσως επόμενα χρόνια το κατερειπωμένο σπίτι του Γιαννάκη Γκρίτζαλη - όπου γίνεται η κατάθεση στεφανιών - χαρακτηρίστηκε από το αρμόδιο Υπουργείο ως διατηρητέο ιστορικό μνημείο. Παράλληλα αποφασίστηκε ο εορτασμός της επετείου να γίνεται με οργάνωση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μεσσηνίας.

Οι δύο αυτές αποφάσεις δεν απέδωσαν το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Το σπίτι του Γιαννάκη Γκρίτζαλη εξακολουθεί να βρίσκεται σε ερείπια, ενώ ο εορτασμός είναι τυποποιημένος και χρόνο με το χρόνο υποβαθμίζεται.

Επειδή, με βάση τα παραπάνω, επιβάλλεται να γίνει γνωστή στη νέα γενιά η Επανάσταση της 30ής Ιουλίου 1834, ένα γεγονός αφετηριακής και θεμελιακής σημασίας για τη νεότερη ελληνική Ιστορία,

Επειδή πρέπει το ιστορικό αυτό γεγονός να πάρει τη θέση που του αρμόζει στη διδασκαλία της Νεοελληνικής Ιστορίας στα σχολεία,

Επειδή, παράλληλα, απαιτείται η άμεση αποκατάσταση του σπιτιού του ηγέτη της Επανάστασης Γιαννάκη Γκρίτζαλη στο ‘Ανω Ψάρι, αλλά και η ανάδειξη του εν λόγω ιστορικού οικισμού, που είναι σήμερα ακατοίκητος και είναι γνωστός και με την ονομασία « Μικρός Μυστράς της Μεσσηνίας »,

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

- Προτίθενται να συμπεριλάβουν και να αναδείξουν, ως σημαντικό ιστορικό γεγονός, την Επανάσταση της 30ής Ιουλίου 1834 στη διδασκαλία της Νεότερης Ιστορίας στα σχολεία;

- Προτίθενται να συμβάλλουν στην αποκατάσταση της οικίας του ηγέτη της επανάστασης Γιαννάκη Γκρίτζαλη και στη γενικότερη ανάδειξη της περιοχής όπου αυτή βρίσκεται;

- Τι γενικότερα μέτρα προτίθενται να λάβουν για να λάβει το γεγονός αυτό την αναγνώριση και τη θέση που του αρμόζει στην νεοελληνική ιστορία;

Αθήνα, 2 Οκτωβρίου 2008

Ο βουλευτής

Δημήτρης Κουσελάς