Αθήνα, 01 Δεκεμβρίου 2005

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ κ. Δ. ΚΟΥΣΕΛΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ,
 ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΧΙΣΤΟΥ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

Κύριε Υπουργέ,

Θέλω κατ αρχήν να παρατηρήσω ότι ενώ απαντήσατε και στον κ. Δραγασάκη και στον κ. Βενιζέλο και στον κ. Χριστοδουλάκη, δε δώσατε δυστυχώς μέχρι και τη στιγμή που μιλάμε καμία συγκεκριμένη απάντηση στις δεσμεύσεις που σας ζήτησε ο μέχρι πριν  λίγο προεδρεύων, ο κ. Σούρλας, ο οποίος σας ζήτησε να φύγουμε από τη γενικολογία και να περάσουμε σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Εμείς θα περιμένουμε μέχρι το τέλος της συνεδρίασης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Κατ αρχήν, σύμφωνα με τα στοιχεία της EUROSTAT - και μιλάω για πρόσφατα στοιχεία - στην Ελλάδα το 23% του ελληνικού πληθυσμού είναι κάτω από τα όρια της σχετικής φτώχειας και αυτό πριν από τις κοινωνικές δαπάνες. Και το 20% του πληθυσμού είναι στα όρια της σχετικής φτώχειας μετά τις κοινωνικές δαπάνες.

Τα στοιχεία αυτά για το μέσο όρο των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 15, είναι 24% το κατ  αρχήν και 15% το μετά. Αυτό  τι δείχνει; Δείχνει ότι στη χώρα μας ο δείκτης της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών δαπανών είναι πάρα πολύ μικρός, είναι μόλις στο 13% έναντι 37,5% του μέσου ευρωπαϊκού όρου.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επανεξετάσουμε πως λειτουργεί το όλο σύστημα. Έχω όμως σοβαρές επιφυλάξεις ποιος μπορεί να επανεξετάσει αυτό σοβαρά και θετικά για να μην ξεθεμελιώσει  της κοινωνικές κατακτήσεις που υπάρχουν.

Αυτό που θέλω να πω, ξεκινώντας την τοποθέτησή μου, είναι ότι η πρόταση νόμου που έκανε ο Συνασπισμός είναι μια ευκαιρία να ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση για τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό, αλλά και τα μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Να δούμε τι έχει γίνει μέχρι σήμερα χωρίς να μηδενίζουμε από τη μια πλευρά, ούτε να θριαμβολογούμε από την άλλη, που υστερούμε και τι πρέπει να γίνει άμεσα.

Είναι γεγονός ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. αύξησε τις κοινωνικές δαπάνες σαν ποσοστό του Α.Ε.Π., βελτίωσε τις κοινωνικές υποδομές, δημιούργησε ένα πρώτο δίχτυ κατά του κοινωνικού αποκλεισμού, θέσπισε το Ε.Κ.Α.Σ., αύξησε σε σημαντικό βαθμό τα επιδόματα ανεργίας, υλοποίησε μια σειρά από προγράμματα για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού κ.λ.π..

Θα μου πείτε μ  όλα αυτά εσείς είστε ευχαριστημένοι; Κάνατε το καθήκον σας; Αναμφισβήτητα όχι. Υπάρχουν και σήμερα που μιλάμε σοβαρές ελλείψεις και προβλήματα. Βασική μας θέση είναι- και να απαντήσω έτσι και στον Συνασπισμό - και αποτελεί απόφαση του Συνεδρίου μας  η διασφάλιση σε όλους ενός ελάχιστου επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης, που είναι άλλωστε και συνταγματική επιταγή.

Τα ποσά όμως για τα οποία μιλάμε, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι αρκετά για τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης ή μήπως αποτελούν παυσίπονα για καταστάσεις ακραίας και μόνο φτώχειας; Αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που πρέπει να συζητήσουμε.

Χρειαζόμαστε ολοκληρωμένους συνδυασμούς μέτρων παθητικής αλλά και ενεργητικής υποστήριξης των οικονομικών ασθενέστερων και φυσικά όχι κάποια φιλοδωρήματα συλλογικής απενεχοποίησης, ούτε άλλοθι για να περικοπούν άλλες παροχές, ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα.

Η πρόταση που συζητάμε σήμερα, με πρωτοβουλία του Συνασπισμού, αποτελεί μία ιδιαίτερα θετική βάση αρκεί να εξειδικεύσουμε τα προβλήματα της εφαρμογής τους. Ακουσα προσεκτικά αυτά που είπε ο κ. Γιακουμάτος, ότι πρέπει να εξετάσουμε το δημοσιονομικό κόστος, να δούμε ποιοι μπορεί να είναι οι δικαιούχοι κ.λ.π..

Εγώ σήμερα θα κάνω μία πρόταση, κύριε Υπουργέ. Είναι απλώς μια ιδέα. Επειδή βλέπουμε ότι δεν πρόκειται να ψηφίσετε τη συγκεκριμένη πρόταση, μπορείτε αν θέλετε να εντάξετε μια πιλοτική εφαρμογή για την υλοποίησή της, στα πλαίσια του Δ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Μπορείτε, να επιλέξετε ένα συγκεκριμένο δήμο ή μία περιοχή, στα πλαίσια του οποίου θα αντιμετωπιστεί και θα εξεταστεί και το κόστος λειτουργίας και τα όποια λειτουργικά προβλήματα  προκύψουν. Πιστεύω ότι έτσι θα κάνουμε ένα σοβαρό και θετικό βήμα. Θα δείξετε αν πραγματικά έχετε πρόθεση να κάνετε πράξη αυτά που λέτε ή όχι.

Σημειώνω, βέβαια, ότι το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αρκείται στην καταπολέμηση της απόλυτης φτώχειας, ενώ η καταπολέμηση της σχετικής φτώχειας και των μηχανισμών που τη δημιουργούν απαιτεί συνολικότερες πολιτικές ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους, των κοινωνικών υποδομών και αναδιανομής του εισοδήματος, καθώς και νέα συζήτηση για τα εθνικά σχέδια δράσης, για την κοινωνική ενσωμάτωση.

Αν δεν κάνω λάθος το νέο διετές εθνικό σχέδιο δράσης για την κοινωνική ενσωμάτωση βρίσκεται ακόμα εν υπνώσει. Έχει καμιά θέση το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σ αυτό; Θέλουμε μία απάντηση. Τι άλλες πολιτικές διαφορετικές από εκείνες του ΠΑ.ΣΟ.Κ., τις οποίες στηλιτεύατε τότε, κύριε Υπουργέ, σχεδιάζει γι αυτά το Υπουργείο σας;

Ποια είναι η θέση του Υπουργού, το χρονοδιάγραμμα γι αυτό ή κάποιον άλλο τρόπο θέσπισης του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος; Θα θέλαμε να μας ενημερώσετε. Τι κάνει το Υπουργείο στην Ευρώπη απέναντι στις απόπειρες, που υπάρχουν σήμερα, ξηλώματος του κοινωνικού πυλώνα της Λισσαβόνας; Για ποια αύξηση κοινωνικών δαπανών μιλάμε σ αυτόν τον προϋπολογισμό που καταθέσατε κι έχει ήδη ξεκινήσει η συζήτησή του στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής;

Θα μας πείτε ότι δεν κάνετε κοινωνική πολιτική με δανεικά. Ας την κάνει τότε η Κυβέρνηση από τα χαρισμένα, από το 1.000.000.000 ευρώ φέτος που δόθηκε στις μεγάλες επιχειρήσεις και από το Φ.Π.Α. που πλήρωναν μέχρι πέρσι οι καταναλωτές και δεν κατάφερε να το εισπράξει.

Σταματήστε να αντιπολιτεύεστε τη σημερινή αντιπολίτευση για το τι έκανε και τι δεν έκανε και πείτε μας τι όραμα έχετε για την πραγματική σύγκλιση με κοινωνική συνοχή γι αυτό τον τόπο. Γιατί το να αντιμετωπίζετε την πρόταση νόμου με συμπάθεια, του στιλ «συμπαθές το πόνημα, αλλά ευχαριστούμε δεν θα πάρουμε», σημαίνει ότι υπάρχει μία άλλη αντιπρόταση, υπάρχει μία άλλη λογική.

Ποια είναι λοιπόν, αυτή η άλλη πρόταση, η άλλη λογική και τι επιφυλάσσει στους οικονομικά ασθενέστερους και σε όσους θα γίνουν από τις πολιτικές σας φτωχότεροι στο μεταξύ; Τη λογική αυτή την είδαμε ήδη σε πολλές πτυχές της νέας διακυβέρνησης, τη βλέπουμε και πρόσφατα με την προδιαγραφόμενη εισοδηματική πολιτική της Κυβέρνησης για το 2006, με την άρνησή της να χορηγήσει το επίδομα θέρμανσης στους οικονομικά ασθενέστερους, την είδαμε σε πολλά μέτωπα. Είναι καιρός να πούμε τα πράγματα με τ όνομά τους.

Στη νεοφιλελεύθερη λογική, απ ότι φαίνεται, δεν χωράει ουσιαστική οικονομική ανάπτυξη, δεν χωράει καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και των αιτιών που το δημιουργούν, δεν χωράει δίκαιη αναδιανομή του εισοδήματος, δεν υπάρχει θέση για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Θα έλεγα μάλιστα πως δεν υπάρχει πλέον θέση για κανένα εγγυημένο εισόδημα, για καμία κατάκτηση των εργαζομένων, την οποία με την πολιτική που ακολουθείτε φαίνεται ότι δεν θα πρέπει οι εργαζόμενοι να τη θεωρούν δεδομένη.

Εμείς θα κάνουμε κάθε προσπάθεια, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, απέναντι σ αυτή την πολιτική προκειμένου να συγκροτηθεί ένα ευρύτερο μέτωπο απ όλες εκείνες τις δυνάμεις που πιστεύουν πραγματικά στην κοινωνική πολιτική, που θέλουν να θεσπιστεί το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, προκειμένου να προχωρήσουμε προς τα εμπρός.

Ευχαριστώ πολύ.